Doanh nghiệp Việt và chuyện “lòng tin” của người Đức

Theo TS. Benno Bunse, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Tổ chức Thương mại và Đầu tư Đức (GTAI) đã dành cho BizLIVE cuộc trao đổi ngắn về cơ hội hợp tác giữa doanh nghiệp hai nước nhân chuyến sang Việt Nam cùng với 12 tập đoàn lớn của Đức để tìm kiếm nhà cung ứng nội địa.

Dưới góc nhìn của một nhà tư vấn, ông đánh giá thế nào về cơ hội của các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là khu vực doanh nghiệp tư nhân trong việc đầu tư kinh doanh tại Đức?

Ở Đức đã tạo ra một môi trường, điều kiện tương đối tốt cho việc đầu tư kinh doanh của các doanh nghiệp đến từ mọi quốc gia, trong đó có Việt Nam.

Chính phủ Đức cũng sẽ tạo mọi điều kiện để các doanh nghiệp nước ngoài kinh doanh tại đây. Các doanh nghiệp Việt Nam không những chỉ bán các sản phẩm tại Đức mà họ hoàn toàn có điều kiện để tự nghiên cứu, sản xuất ra các sản phẩm chất lượng theo chuẩn Đức và châu Âu.

Hiện cộng đồng doanh nghiệp Việt tại Đức hoạt động ra sao, thưa ông? Họ đang thành công chủ yếu ở những lĩnh vực nào?

Đúng là có khá nhiều doanh nghiệp Việt đang làm ăn tại Đức. Tuy nhiên, hầu hết doanh nghiệp Việt Nam ở Đức hiện nay chủ yếu là doanh nghiệp quy mô nhỏ và siêu nhỏ, và chủ yếu trong lĩnh vực dịch vụ.

Hoạt định kinh doanh chính của các doanh nghiệp Việt chủ yếu về thương mại và có những cơ sở bán lẻ ở Đức. Một số công ty thuộc các lĩnh vực như khách sạn, nhà nghỉ, dịch vụ lưu trú và tư vấn.

Doanh nghiệp Đức coi tiêu chí nào là quan trọng nhất trong việc tìm kiếm đối tác chiến lược, nhất là đối với các doanh nghiệp Việt Nam?

Cái đó thì còn tùy thuộc vào mục đích của mỗi công ty và lĩnh vực kinh doanh của họ. Thường thì các doanh nghiệp Đức tìm kiếm đối tác ở Việt Nam là những công ty cung ứng đầu vào.

Quan trọng nhất trong việc tìm kiếm các nhà cung ứng đầu vào chính là các nhà cung ứng này phải vận chuyển hàng đến đúng giờ và với một chất lượng đảm bảo.

Ở Đức thì các doanh nghiệp Việt Nam nổi tiếng là đối tác đáng tin tưởng. Niềm tin đó là điều rất quan trọng cho việc tìm kiếm đối tác của các doanh nghiệp Đức.

Bởi lẽ, trong thời điểm đầu tiên của việc hợp tác giữa các doanh nghiệp, đương nhiên tồn tại không ít khó khăn do hai bên còn nhiều khác biệt.

Nhất là trong việc xử lý những vấn đề liên quan đến chất lượng, về quy trình và chu trình sản xuất… Để giải quyết những thứ này thì hai bên đều cần có thời gian để làm quen và cho nó hoạt động trơn tru hơn.

Doanh nghiệp Việt Nam sẽ có cơ hội cụ thể ở những lĩnh vực nào tại Đức?

Có rất nhiều cơ hội rộng mở cho các bạn, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghiệp. Đức được đánh giá là quốc gia đứng đầu ở châu Âu, chúng tôi có nền tảng công nghiệp rất tốt.

Do đó, cơ hội mở trong mọi ngành công nghiệp, kể cả lĩnh vực dịch vụ, các doanh nghiệp Việt đều được chào đón sang đầu tư kinh doanh.

Ở Đức, chúng tôi có một lớp doanh nghiệp trung lưu khá vững mạnh, chính đội ngũ này đang gánh cả nền kinh tế Đức. Cấu trúc doanh nghiệp trung lưu chính là một nền tảng rất tốt cho các doanh nghiệp Việt Nam hợp tác.

Theo tôi biết thì hệ thống nền kinh tế Việt Nam, nếu không kể các doanh nghiệp nhà nước lớn thì cũng phụ thuộc rất nhiều vào tầng lớp doanh nghiệp trung lưu.

Cấu trúc này sẽ tạo ra nền tảng tốt cho việc hợp tác kinh doanh giữa doanh nghiệp Đức và Việt Nam. Họ có thể tìm cách hợp tác với một doanh nghiệp Đức, từ đó sẽ đi vào thị trường Đức dễ dàng hơn.

Ông có nói tới việc các doanh nghiệp Đức đang tìm kiếm đối tác Việt Nam làm nhà cung ứng. Ông có thể cho biết rõ hơn, họ đang tìm kiếm nhà cung ứng Việt thuộc dạng gì: Bao bì, nhãn mác… hay cung ứng linh phụ kiện?

Chúng tôi đang tìm kiếm cả hai loại nhà cung ứng này. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp Đức đang tìm kiếm đối tác cung ứng Việt Nam liên quan đến việc cung cấp thiết bị và vật liệu.

Chúng tôi cũng đã làm việc với đại diện Văn phòng thương mại Đức, họ sẽ lo trực tiếp cho những doanh nghiệp Đức tại Việt Nam.

Việc tìm kiếm nhà cung ứng thiết bị là rất quan trọng cho các doanh nghiệp Đức hoạt động tại Việt Nam. Nếu doanh nghiệp hoạt động đầu tư ở nước ngoài thì có 2 mục tiêu chính: Cải thiện việc tiếp cận thị trường, giảm chi phí…

Cả 2 mục tiêu này sẽ đều đạt được nếu các doanh nghiệp này hợp tác được với các nhà cung ứng nội địa nơi họ đầu tư. Khi các nhà đầu tư thành công thì sẽ tạo ra công ăn việc làm, đồng thời cũng tạo ta cơ hội cho các nhà cung ứng nội địa.

Rất nhiều tập đoàn đa quốc gia khi đến Việt Nam đều đã gần như thất bại trong việc tìm kiếm nhà cung ứng nội địa nhất là đối tác cung ứng linh phụ kiện, thiết bị. Trong khi đó, các sản phẩm theo chuẩn Đức thường có tiêu chuẩn rất cao. Quá trình tìm kiếm các nhà cung ứng Việt Nam cho các doanh nghiệp Đức có khó khăn không, thưa ông?

Tất nhiên là phụ thuộc vào mỗi ngành mà họ hoạt động nhưng chắc chắn là chúng ta sẽ gặp phải nhiều thách thức lớn.

Về nguyên tắc thì nhà đầu tư và nhà cung ứng Việt Nam phải có thời gian dài để tìm hiểu và hợp tác với nhau từng bước, chắc chắn không thể hoạt động với nhau ngay ngày đầu tiên được, ngay lập tức được hoặc trở thành nhà cung ứng ngay cho doanh nghiệp Đức được.

Mặt khác, các doanh nghiệp Đức có một nguyên tắc, họ sẽ phải tập huấn cho các nhà cung ứng đầu vào của Việt Nam.

Đây là một hoạt động hết sức quan trọng cho việc có hợp tác được với nhau hay không và cuối cùng nó sẽ mang lại thành công cho cả 2 bên.

Chìa khóa của việc này chính là việc chuyển giao công nghệ. Nhưng nhiều tập đoàn nước ngoài lớn vẫn chia sẻ thực tế rất khó để chuyển giao công nghệ, nếu không muốn nói là không thể chuyển giao? 

Tôi nghĩ, khó khăn nhất trong việc tìm kiếm nhà cung ứng nội địa chính là việc các doanh nghiệp nội không đủ năng lực để sản xuất ra các sản phẩm theo chuẩn của họ.

Do đó, chuyển giao công nghệ là một điều cần thiết cho một mối quan hệ hợp tác. Nhưng quy mô và phạm vi chuyển giao công nghệ lại phụ thuộc vào phạm vi hoạt động và tính chất của từng doanh nghiệp.

Cho nên, rất khó để có một đánh giá chung nào về việc này. Quan điểm của tôi thấy, các doanh nghiệp Đức đã thực hiện việc này một cách rất hợp lý.

Các doanh nghiệp Đức có kế hoạch để chuyển giao công nghệ cho nhà cung ứng Việt Nam khi hợp tác không?

Đối với các doanh nghiệp Đức, việc đào tạo nguồn nhân lực có kỹ năng là một điều hết sức quan trọng. Bởi lẽ, những người lao động, công nhân giỏi là nền tảng cho một sự hợp tác thành công.

Ở Đức thì chúng tôi có một mô hình hỗ trợ đào tạo nghề đặc trưng đó là mô hình đào tạo kép, nghĩa là các học viên sẽ vừa được đào tạo trong trường và thực tế ngay tại doanh nghiệp.

Các doanh nghiệp Đức khi ra nước ngoài thì họ cũng thực hiện việc đào tạo nhân lực theo nền tảng đó. 

Xin cảm ơn ông!