Lương cho người mới ra trường

Trong thời buổi kinh tế đang rơi vào giai đoạn suy thoái, sinh viên mới ra trường kiếm được công việc không phải dễ dàng. Vậy, làm sao để có một công việc như đam mê và một mức lương tốt nhất có thể? Buổi talkshow “Lương cho người mới ra trường” đã giải đáp được nhiều thắc mắc của đa phần sinh viên, nhất là các bạn năm 3, năm 4 chuẩn bị ra trường.

Không có số liệu báo cáo, làm sao đây?

Với nhiều sinh viên năm 3, năm 4 đi thực tập ở  các công ty, đơn vị… các bạn đã phải rất đau đầu khi công ty mình thực tập không cung cấp số liệu để báo cáo. Bạn Xuân My, sinh viên ngành Thương mại (Đại học Văn Lang) trong khi đi thực tập tại một cơ quan báo chí đã không lấy được những số liệu, thông tin cho bài báo cáo của mình như: lượng phát hành, thông tin căn bản liên quan đến tòa soạn báo… Bạn Nguyễn Hà (sinh viên ĐH Kinh tế TP. HCM), thì gặp ức chế khi công ty không cung cấp các số liệu làm ăn, kinh doanh.

Bên cạnh chuyện thực tập sinh không chủ động tìm hiểu thông tin nên không thể nắm bắt được, ông Lê Tấn Bửu (Trưởng khoa Thương mại – Du lịch – Marketing, ĐH Kinh tế TP. HCM), chia sẻ rằng: “Có một số công ty rất dè dặt trong việc đưa ra những thông tin, bí mật kinh doanh có thể gây bất lợi cho doanh nghiệp mình. Những giảng viên chấm báo cáo thực tập có yêu cầu sinh viên báo cáo, nhưng không quá coi trọng những con số. Quan trọng là trong thời gian thực tập, sinh viên đã thể hiện được gì và xử lý ra sao với những thông tin có được trong khả năng cho phép”.

Tránh những “cái bẫy” câu hỏi

Nhiều sinh viên thắc mắc với các khách mời về những khó khăn khi đi phỏng vấn. Có những câu hỏi rất khó trả lời như: “Nếu đánh giá thang điểm 10, bạn tự chấm điểm bạn bao nhiêu?”. Ông Đỗ Thanh Năm (Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Giám đốc Công ty Tư vấn và hỗ trợ chiến lược Win-Win), chia sẻ: “Trong trường hợp này, nếu bạn chấm điểm cho mình cao quá hay thấp quá cũng sẽ là một bất lợi trước nhà tuyển dụng. Câu trả lời hay nhất sẽ là: Nếu tôi chấm tôi điểm 10 thì tôi quá tự tin. Còn tự cho mình điểm 1 thì tôi quá tự ti. Tuy vậy, tôi luôn phấn đấu để đạt điểm 10. Đây có lẽ là câu hỏi mà nhà tuyển dụng chúng tôi muốn nghe nhất”. Câu trả lời này được đa phần sinh viên đồng tình và tán thưởng.

“Làm công ty chúng tôi, bạn muốn lương bao nhiêu?”. Đây cũng là một câu hỏi “gài bẫy” của nhà tuyển dụng với ứng viên. Ông Nguyễn Thuận Thành (Giám đốc tuyển dụng tập đoàn MJ) “mách nước”: “Nhà tuyển dụng rất sợ những sinh viên vừa ra trường, chưa có kinh nghiệm nhưng lại “hét” lương… trên trời. Cái quan trọng khi đi truyển dụng là bạn phải tìm hiểu kỹ công việc của công ty cũng như vị trí mình sẽ đảm nhận nếu được tuyển. Nếu bạn đi phỏng vấn và hỏi nhà tuyển dụng: “Công ty ông làm lĩnh vực nào?” thì tôi chắc rằng bạn bị loại ngay tức khắc. Tôi thường đánh giá cao những bạn tìm hiểu kỹ nơi họ đến phỏng vấn cũng như đặt ra những câu hỏi thông minh. Đó là những câu hỏi để nắm vững yêu cầu công việc, yêu cầu của nhà tuyển dụng. Nó cho thấy bạn yêu thích, muốn tìm hiểu và dấn thân với công việc đó. Mức lương sẽ phụ thuộc vào khả năng nhà tuyển dụng có thể chi trả cũng như những giá trị mà bạn mang lại, tạo ra”.

Vậy, khi bạn tạo ra giá trị mà bạn cho rằng xứng đáng được hưởng mức lương cao hơn hay công ty không đáp ứng đủ lương cho nhu cầu cuộc sống của bạn, phải làm thế nào? Ông Harvey (Cựu Tổng giám đốc điều hành VietNamworks) cho rằng: “Bạn nên có một cuộc gặp với đơn vị tuyển dụng bạn và trình bày thẳng thắn các việc bạn đã làm được cho công ty và so sánh với mức lương thấp là vô lý. Nếu đơn vị tuyển dụng không đồng ý, bạn có thể ra đi đến một môi trường tốt hơn”. Ông Harvey cũng chia sẻ thêm rằng, không có công việc nào là hoàn hảo như mình mong muốn. Quan trọng là những ưu điểm của công việc lớn hơn. Nó giúp bạn hứng thú và chấp nhận được những điểm khiến bạn chưa hài lòng.

Mang lại giá trị cho nhà tuyển dụng

Ông Đỗ Thanh Năm chia sẻ kinh nghiệm của chính bản thân rằng, năm 1984, khi còn là sinh viên, ông đã cùng hai người bạn của mình đến xin làm thêm ở một của hàng gạo. Ông chủ cửa hàng không nhận người. Ngày mai, trong khi hai người bạn nản chí ở nhà, ông Năm lại đến cửa hàng gạo hôm trước. Chủ cửa hàng nói: “Hôm qua tôi đã nói là không nhận, định làm mất thời gian tôi thêm đấy hả?”. Ông Năm lễ phép trả lời: “Thưa bác, hôm qua cháu đến để xin việc. Hôm nay cháu đến để có ý tưởng hợp tác làm ăn”. Chủ cửa hàng chấp nhận nghe ý tưởng. Ông Năm đã trình bày về ý tưởng giao gạo tận nơi khi khắp nơi mọi người phải xếp hàng mua gạo. Bằng chiếc xe đạp, cuốn sổ ghi chép, chịu khó phỏng vấn nhu cầu mua gạo hằng tháng ông Năm đã giúp cửa hàng bán được nhiều gạo hơn.

Còn ông Harvey chia sẻ về câu chuyện của một nhân viên cũ tên Hằng. Cô đã đến trước cuộc phỏng vấn 15 phút vì cô biết trước khả  năng sẽ có kẹt xe. Trong khi đó, mọi ứng viên viện hết lý do này, lý do khác để đến trễ. “Tôi đã tuyển cô Hằng và quả là cô rất chủ động trong công việc và thực sự thành công về sau. Sự chính xác, đúng giờ chính là sức mạnh, là giá trị của bạn. Khi bạn viện lý do để đến trễ một buổi quan trọng như thế, tức là bạn không có khả năng kiểm soát tốt công việc của mình”.

Buổi Talkshow “Lương cho người mới ra trường”  do khoa Thương mại – Du lịch – Marketing, ĐH Kinh tế TP. HCM tổ chức, thuộc khuôn khổ chương trình “Tự tin vào đời”. Các khách mời gồm có: ông Nguyễn Thuận Thành (Giám đốc tuyển dụng tập đoàn MJ), ông Chris Harvey (Cựu Tổng giám đốc điều hành VietNamworks), ông Đỗ Thanh Năm (Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Giám đốc Công ty Tư vấn và hỗ trợ chiến lược Win-Win), ông Lê Tấn Bửu (Trưởng khoa Thương mại – Du lịch – Marketing, ĐH Kinh tế TP. HCM).XUÂN HUY

Trả lời câu hỏi của Sinh Viên Việt Nam về  những lo ngại của nhiều sinh viên trong bối cảnh kinh tế  khó khăn hiện nay và sự bão hòa nhân lực  ở một số ngành học. Ông Đỗ Thanh Năm, nói: “Nói là kinh tế khó khăn, thực ra, người ta vẫn đang tuyển dụng nhiều đấy chứ! Dù là ngành “hot” hay “đã hết hot” thì quan trọng nhất vẫn là bản thân năng lực nội tại của sinh viên. Khi bạn trang bị đủ bản lĩnh, đủ kiến thức… thì không cớ gì bạn thất nghiệp. Nếu bạn có năng lực, không nơi này thì nơi khác sẽ nhận bạn. Như một hạt giống tốt thì có thể nảy mầm ở bất cứ đâu”.

“Cách tốt nhất để có những lực chọn sáng suốt trong sự nghiệp của mình là trong quãng thời gian học đại học hãy tìm cho mình một “sư phụ”. Đó là một người thầy thương mình, hiểu mình và luôn cho mình một lời khuyên sáng giá. Muốn có “sư phụ”, trước tiên bạn phải yêu quý và tôn trọng họ trước” – Ông Đỗ Thanh Năm, chia sẻ.