Phát triển năng lực lãnh đạo bằng cách “học bạn”

Chúng ta đều cần sự hỗ trợ của một ai đó. Không ai giành được thành công
thực sự trong công việc hay cuộc sống mà không cần đến sự hỗ trợ của
người khác. Hoạt động huấn luyện là một phần quan trọng trong chương
trình hỗ trợ xã hội và trên cương vị của một chuyên gia kinh doanh, bạn
có thể và rất nên luyện tập nó thường xuyên.

Với nhiều năm kinh nghiệm hướng dẫn người khác cách trở thành người huấn
luyện hiệu quả, tôi xin nêu ra dưới đây những gì bạn có thể làm để phát
triển mạng lưới huấn luyện không chuyên của chính mình – cụ thể là một
nhóm nhỏ những người bạn thân thiết giúp đỡ lẫn nhau thông qua hành động
khích lệ, trao đổi ý tưởng, các quan điểm khác nhau về những trở ngại
và cơ hội có thể có về một vấn đề, cũng như một áp lực thực sự buộc bạn
phải làm điều mà bạn biết rằng chắc chắn mình phải làm khác đi.

Những gợi ý dưới đây không nhằm biến bạn trở thành một nhà huấn luyện
chuyên nghiệp hoặc giả làm một chuyên gia. Phương pháp huấn luyện không
chuyên không thể thay thế cho cách thức huấn luyện chuyên nghiệp vốn là
những trợ giúp bạn cần tới khi bạn không thể tự mình đương đầu với những
phức tạp của cuộc sống.
Đơn giản, tôi cho rằng khi không thể tiếp cận đến được những công cụ
trợ giúp chuyên nghiệp, phương pháp này sẽ giúp bạn và bạn bè, đồng
nghiệp, người thân của bạn giúp đỡ lẫn nhau bắt nguồn từ chính nỗ lực
của bạn nhằm tạo ra sự thay đổi.

Huấn luyện, định nghĩa một cách đơn giản, là quá trình giúp người khác
cải thiện kết quả làm việc ngay từ bây giờ và phát triển năng lực của
bản thân họ để giúp họ làm việc tốt hơn trong tương lai. Huấn luyện nhằm
mục đích thay đổi hành vi để làm mọi việc tốt hơn. Do quá trình tạo ra
sự thay đổi là vô cùng khó nhọc và có thể gây ra những bất tiện nhất
định nên mọi người thường cưỡng lại nó. Tính trì trệ có sức cản rất lớn
nhưng quá trình huấn luyện hiệu quả có thể giúp mọi người thắng được sức
ì đó. Quá trình huấn luyện không chuyên vô cùng thú vị bởi nó lôi kéo
mọi người học hỏi và giải quyết vấn đề thực sự; chương trình này hoàn
toàn miễn phí chính vì vậy mọi người đều có thể tham gia.

Thành quả

Phương pháp huấn luyện không chuyên đem lại nhiều lợi ích đáng kể. Thứ
nhất, lợi ích đầu tiên và hiển nhiên nhất bạn nhận được khi ở cương vị “khách hàng” (như cách tôi vẫn thường gọi một trong hai đối tượng chính của quá trình huấn luyện).

Bằng việc trình bày về một ý tưởng kinh doanh mới với huấn luyện viên
“không chuyên” – người không có mối bận tâm nào khác ngoài mong muốn
giúp bạn tìm ra bước tiếp theo để hiện thực ý tưởng, bạn sẽ nhận được sự
khích lệ thôi thúc mình vượt qua nỗi sợ hãi mỗi khi bắt tay làm một
nhiệm vụ mới cùng những gợi ý để tiến hành các bước đi cụ thể. Quan
trọng hơn, những huấn luyện viên này luôn theo sát và thôi thúc bạn chịu
trách nhiệm – bạn thấy mình có nghĩa vụ phải luôn báo cáo cho họ về
tiến độ thực hiện và nhận ra những thiếu sót thường xuyên mắc phải mỗi
khi bạn thực hiện một nhiệm vụ mới.

Quá trình tương trợ lẫn nhau giữa mọi người đem lại những giá trị vô
hình với lợi ích mà chúng ta khó lòng đong đếm. Người ta nhận thấy rằng
trong quá trình giúp đỡ mọi người, với việc lắng nghe vấn đề của người
khác, họ đã nhận ra sự thay đổi rõ rệt trong cách họ nhìn nhận về vấn đề
của chính mình. Thêm nữa, bạn có cơ hội thắt chặt mối quan hệ và phát
triển được tình bằng hữu tốt đệp khi đã tạo ra tác động tích cực đến cảm
nhận của người khác. Bạn còn được biết đến như một người đóng góp cho
thành công của người khác. Cuối cùng, quá trình cho và nhận của chuỗi
hoạt động hỗ trợ là một kỹ năng về hành vi vì vậy, qua quá trình luyện
tập và trải nghiệm những gì đem lại hiệu quả và không đem lại hiệu quả,
mọi người có thể phát triển và nâng cao khả năng huấn luyện của mình.

Bắt tay thực hiện

Khi mới thực hiện, hãy bắt đầu với việc lựa chọn những thành viên cho
mạng lưới của mình. Ban đầu, hãy chọn ra họ từ những mối quan hệ cá nhân
và công việc mà bạn muốn hợp tác trong mạng lưới huấn luyện không
chuyên. Họ có thể là bất kỳ ai trong số bạn bè, đồng nghiệp và người
thân của bạn. Bắt đầu với nhóm quy mô nhỏ gồm 3 người (tính cả bạn), mỗi
người trong nhóm luân phiên đóng vai trò là người huấn luyện và “khách
hàng” của nhau.

Ngay từ ban đầu, mọi người hãy dành thời gian để nói cho nhau về lắng nghe;

– Biết cách tảng lờ  – đặt câu hỏi, thậm chí cả với những người bạn cho rằng họ thật ngờ nghệch;

– Khuyến khích khách hàng tìm kiếm sự hỗ trợ từ mọi nguồn khi cần thiết.

Một vài lưu ý trước khi thực hiện

Trước hết, nếu bạn không thể đưa ra phản hồi ngay tại thời điểm khách
hàng yêu cầu thì hãy ngay lập tức trò chuyện với người này để thương
thảo về việc trì hoãn. Điều này giúp tạo ra sự tín nghiệm giữa hai người
và tránh được độ chững của quá trình hướng dẫn. Giống như bất kỳ kỹ
năng cần được phát triển nào, để đạt được hiệu quả hướng dẫn, mọi người
cần đầu tư thời gian, tâm sức và sự hiểu biết nếu không các thành viên
của mạng lưới sẽ mau chóng nổi cáu. Đừng bao giờ chỉ trích ý tưởng của
khách hàng mà chỉ nên lắng nghe và góp ý các hướng giải quyết khác. Đừng
bao giờ hứa những điều nằm ngoài khả năng bởi điều này chỉ làm tổn hại
uy tín của bạn.

Hai phương pháp huấn luyện

Một khi đã bắt tay thực hiên, bạn có thể đầu tư nhiều hơn vào hình thức
hướng dẫn phát huy hiệu quả tốt nhất với những người khác nhau trong
những tình huống cụ thể.

Chúng ta có hai phương pháp hướng dẫn là trực tiếp và không trực tiếp.
Phương pháp trực tiếp đòi hỏi bạn phải biết lắng nghe khách hàng của
mình và đưa ra lời khuyên từ chính kinh nghiệm hoặc kiến thức của bản
thân. Phương pháp không trực tiếp buộc bạn phải lắng nghe những vấn đề
khách hàng gặp phải nhưng thay vì đưa ra