Kinh nghiệm, nhạy bén và quyết đoán

Chế biến xuất khẩu thủy hải sản trong bối cảnh phải đối mặt với rất nhiều rào cản kỹ thuật từ các nước nhập khẩu, luôn đòi hỏi người lãnh đạo công ty phải có đầy đủ bản lĩnh, kinh nghiệm, óc phán đoán chính xác và độ nhạy bén cao, có như vậy mới giúp đơn vị vượt qua những khó khăn trên thương trường. Lãnh đạo một công ty thôi là đã khó, lãnh đạo một tập đoàn có 21 thành viên như Phú Cường Group lại càng khó hơn, thế nhưng ông Nguyễn Việt Cường – Chủ tịch tập đoàn Phú Cường, đã đưa doanh nghiệp của mình đi từ thành công này đến thành công khác.

Phú Cường Group (PCG) là một trong những công ty hàng đầu trong ngành công nghiệp chế biến và xuất khẩu thủy sản (chế biến và xuất khẩu thủy sản) Việt Nam. Khởi đầu từ một doanh nghiệp chế biến thủy sản vừa và nhỏ những năm đầu thập niên 1990, công ty đã liên tục phát triển và trở thành một tập đoàn lớn gồm 21 công ty thành viên với khoảng 10.000 cán bộ công nhân viên, không chỉ hoạt động trong lĩnh vực chế biến và xuất khẩu thủy sản mà còn trong nhiều lĩnh vực khác, với tổng số vốn đầu tư trên 2.000 tỷ đồng (khoảng 115 triệu USD). Và PCG cũng sở hữu một nguồn nhân lực phong phú gồm những cán bộ quản lý được đào tạo chính quy, dày dạn kinh nghiệm cùng một đội ngũ công nhân lành nghề.

Xuất thân từ bộ đội, sau khi xuất ngũ khởi nghiệp là đi làm thuê, đến khi làm chủ nhỏ chuyên cung ứng hàng cho doanh nghiệp lớn và thường bị động nhưng vẫn thành công, nên càng nung nấu ý chí phải có nhà máy sản xuất riêng. Ông Cường luôn tự đặt ra cho mình những quyết tâm từ nhỏ đến lớn và nhờ vào mẫn cảm của mình nên thành công tiếp nối thành công. Năm 1995, Nguyễn Việt Cường quyết định mua lại một phân xưởng chế biến của công ty Tân Phú tại Cà Mau, và nhanh chóng trở thành thương hiệu TriStar nổi tiếng tại Nhật Bản. Sản phẩm TriStar cùng các sản phẩm của “anh em” nhà Phú Cường hiện đã đứng vững ở 50 nước, vùng lãnh thổ thế giới.

Sau 25 năm tham gia thị trường xuất khẩu thủy sản, ông Cường đã rút được kinh nghiệm kinh doanh chế biến xuất khẩu thủy sản (chế biến và xuất khẩu thủy sản) trong bối cảnh hàng hóa của Việt Nam đang đối mặt với rất nhiều rào cản kỹ thuật từ các nước nhập khẩu, đòi hỏi người lãnh đạo phải có đầy đủ bản lĩnh, kinh nghiệm, óc phán đoán chính xác và độ nhạy bén cao, có như vậy mới giúp đơn vị vượt qua những khó khăn trên thương trường. Nhờ những tố chất ấy mà trong suốt 25 năm qua, từ một doanh nghiệp vừa và nhỏ, Nguyễn Việt Cường đã đi từ thành công này đến thành công khác, đưa Phú Cường trở thành tập đoàn hàng đầu trong lĩnh vực kinh doanh chế biến và xuất khẩu thủy sản của Việt Nam.

Với phương châm “Chia sẻ cơ hội – hợp tác thành công”, PCG đã trở thành đối tác thích hợp của tất cả những khách hàng quan tâm đến tập đoàn và các sản phẩm của mình. Các thị trường chính của PCG gồm có: Nhật Bản, Mỹ, châu Âu, Australia, Nga, Hàn Quốc, Canada, New Zealand, Singapore, Thái Lan, Trung Quốc, Hồng Kông, Trung Đông. Kim ngạch xuất khẩu năm 2007 trị giá 145 triệu USD, 2008 đạt 170 triệu USD, năm 2009 đạt 190 triệu USD; kế hoạch xuất khẩu năm 2010 là 250 triệu USD và năm 2011 là 300 triệu USD.

PCG hiện đang hoạt động trong 4 lĩnh vực sản xuất kinh doanh gồm: chế biến và xuất khẩu các loại sản phẩm thủy hải sản đông lạnh; đầu tư vào các dự án phát triển đô thị, đặc biệt tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long; cung ứng các dịch vụ hỗ trợ khác cho ngành công nghiệp thủy sản địa phương và các dịch vụ du lịch, nhà hàng, khách sạn và vận chuyển; nuôi trồng thủy sản và sản xuất thức ăn nuôi cá.Ông Cường cho biết, chế biến và xuất khẩu thủy sản lệ thuộc rất lớn vào các yếu tố như: đầu ra, đầu vào và nhân sự, người lãnh đạo phải đoán được và tiến hành song song nhau. Thời gian qua, xuất khẩu thủy sản nước ta do đầu ra không ổn định, lương công nhân bị thấp không đảm bảo cuộc sống, nên công nhân nghỉ việc ngày càng nhiều.

Ngày nay, hầu hết nhà máy của các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu thủy sản đều có công suất chế biến lớn, nhưng do lệ thuộc đầu ra nên sản xuất không hết công suất. Kinh doanh xuất khẩu thủy sản rất khó để doanh nghiệp phán đoán thị trường, chỉ có những người hoạt động lâu năm trong lĩnh vực này mới có sự phán đoán khá chính xác, như: tình hình đầu ra, sản lượng cá đang nuôi, sau đó so sánh rồi lên kế hoạch chế biến. Bên cạnh đó, còn phải lo về nhân lực chế biến…

Để có thể điều hành hoạt động kinh doanh thành công, người đứng đầu đơn vị phải biết kết hợp nhiều phía, phải có kỹ năng phán đoán thời điểm cần mua vào và thời điểm cần bán ra, có những lúc phải nuôi công nhân để chuẩn bị lực lượng sẵn sàng khi cần thiết, có như thế thì công ty mới phát triển được.

Theo ông Cường, ngành chế biến và xuất khẩu thủy sản hầu như lúc nào cũng gặp khó vì có yếu tố may rủi rất cao, người nào đã từng trải và có độ nhạy bén nhanh thì sẽ lướt qua được những cơn sóng dữ của thị trường. Đồng thời, doanh nghiệp phải luôn luôn có khoản dự phòng, để khi xảy ra rủi ro thì đủ sức đối phó. Trong kế hoạch sản xuất chế biến xuất khẩu, PCG luôn trong tư thế sẵn sàng vì nếu đợi khi thời cơ đến mới chuẩn bị thì đã muộn. Nếu chuẩn bị trước nhiều quá thì công ty không đủ lực để trang trải chi phí, nhưng nếu tính ra được thì sẽ thành công. Tất cả tùy thuộc vào cách tính toán và chiến lược kinh doanh người lãnh đạo.

“Hơn 20 năm qua, đối mặt 2 lần khủng hoảng kinh tế thế giới (1997 và 2007) nhưng tôi chưa quyết định sai lần nào. Trước những biến cố lớn đó, tôi biết lo chứ không biết sợ vì sẵn có kỹ năng sáng tạo thay đổi được tình huống khi có sự cố xảy ra nằm trong tầm phán đoán của mình”, ông Cường nói.

Trong 4 khía cạnh kinh doanh của PCG, nuôi trồng và chế biến xuất khẩu thủy sản đóng vai trò chủ chốt. Các công ty con sở hữu các nhà máy chế biến nằm trong các khu vực cung cấp nguyên liệu như: Cà Mau, Bạc Liêu, Kiên Giang, Cần Thơ, Vĩnh Long, Vũng Tàu… Nhờ khoảng cách từ khu nuôi trồng đến các nhà máy trong bán kính 3 – 30km, nên nguyên liệu luôn được đảm bảo tươi và có chất lượng tốt nhất khi chế biến. Ngoài ra, PCG cũng đang sở hữu 400ha nuôi cá tra tại tỉnh Kiên Giang. Theo quy hoạch tổng thể, trong tương lai gần, các trang trại nuôi tôm sú và tôm thẻ chân trắng sẽ được phát triển ở khu vực lân cận nhằm đảm bảo việc cung cấp nguyên liệu sạch cho các nhà máy của các công ty con.

Các cơ sở sản xuất của PCG đều được trang bị các thiết bị tối tân nhất và được điều hành bởi lực lượng lao động có kinh nghiệm, được đào tạo chuyên nghiệp, bao gồm đội ngũ quản lý giỏi và công nhân lành nghề. Hầu như tất cả các nhà máy chế biến của PCG đều được chứng nhận tiêu chuẩn HACCP, ISO 9001:2000, EU Codes, BRC, HALAL, IFS và đáp ứng được mọi yêu cầu từ khách hàng, kể cả những khách hàng khó tính nhất. Tổng công suất hàng năm của PCG là 50.000 tấn thành phẩm, bao gồm việc chế biến và xuất khẩu nhiều dòng thủy hải sản khác nhau như: tôm sú, tôm thẻ chân trắng, tôm sú chỉ đông lạnh dưới dạng nguyên liệu và tẩm; cá tra và các loại cá biển, chả cá đông lạnh dưới nhiều hình thức; mực, mực ống và bạch tuộc đông lạnh dưới dạng nguyên liệu và tẩm.

Với 80ha ao nuôi cá tra tại Tân Hiệp, Kiên Giang – nơi có điều kiện tốt nhất cho việc chăn nuôi bởi nguồn nước sạch và độ pH phù hợp, Phú Cường luôn đảm bảo được việc cung cấp đầy đủ nguyên liệu quanh năm cho các công ty trong hệ thống. Hơn nữa, để phục vụ tốt hơn cho việc nuôi trồng, PCG cũng đã thành lập một nhà máy thức ăn gần khu vực chăn nuôi với công suất 4 tấn/giờ. Các thiết bị nghiền thức ăn được nhập từ Đan Mạch để đảm bảo chất lượng thức ăn tốt nhất cũng như đáp ứng yêu cầu về việc truy xuất nguồn nguyên liệu thức ăn nuôi.