Chia sẻ…phá sản?

Nhiều doanh nghiệp tạm ngưng hoạt động, nhưng không biết bắt đầu từ đâu để tránh những “đổ vỡ”. Làm thế nào để “đóng gói” công ty, chờ qua cơn khủng hoảng mà không tiến hành thủ tục phá sản đang là mối quan tâm của nhiều doanh nghiệp.

Nhiều doanh nghiệp tạm ngưng hoạt động, nhưng không biết bắt đầu từ đâu để tránh những “đổ vỡ”. Làm thế nào để “đóng gói” công ty, chờ qua cơn khủng hoảng mà không tiến hành thủ tục phá sản đang là mối quan tâm của nhiều doanh nghiệp. Tạm ngưng hoạt động hay chấp nhận phá sản là chuyện “chẳng đặng đừng”, nhưng theo nhiều chuyên gia, doanh nghiệp nên chia sẻ thông tin, không giấu những khó khăn mà công ty đang đối mặt để cùng tìm giải pháp vượt qua khó khăn.

Ngồi trên căn gác nhỏ hẹp trong showroom đồ gỗ của công ty tại một con hẻm nhỏ ở đường Cộng Hòa, quận Tân Bình, TPHCM, ông Nguyễn Nam P. thẫn thờ nhìn tờ giấy yêu cầu phát mãi căn nhà do đã quá hạn hơn sáu tháng tiền vay ngân hàng. Căn gác áp mái ngột ngạt và đầy bụi từ những bộ bàn ghế tồn kho, không có người mua càng làm cho buổi chiều cuối tuần thêm phần oi bức. “Hàng sản xuất ra không bán được, sáu tháng qua công ty phải vay nóng bên ngoài để trả tiền ngân hàng. Công ty đã ngưng hoạt động xưởng gỗ ở Hóc Môn, nhưng lượng hàng tồn kho vẫn không bán được, giờ thì chúng tôi đành phải buông…”, ông P. quệt mồ hôi than thở. Chiếc quạt trần vẫn đang quay nhanh thay cho 2 máy lạnh không hoạt động nhằm tiết kiệm điện cũng không làm cho căn phòng dịu lại. Vị chủ nhân của căn nhà không quan tâm, ông đang lo, không biết tháng tới gia đình ông sẽ ở đâu, khi giao nhà cho ngân hàng.

Chia sẻ thông tin và cùng nhau hợp tác, tương trợ lẫn nhau là cách hiệu quả nhất để doanh nghiệp tự cứu mình và vượt qua khủng hoảng.

Doanh nghiệp của ông P. chỉ là một trong hơn 5.000 doanh nghiệp trên địa bàn TPHCM ngưng hoạt động. Theo UBND TPHCM, trong quí 1-2012 đã có 5.012 doanh nghiệp gửi thông báo ngưng hoạt động đến cục thuế thành phố, tăng 4,6 lần cùng kỳ 2011. Trong đó có 1.725 doanh nghiệp chờ giải thể, 1.198 chủ doanh nghiệp bỏ trốn, 463 doanh nghiệp chuyển đổi loại hình hoặc tổ chức sắp xếp lại hoạt động, 490 doanh nghiệp ngưng hoạt động chưa rõ lý do, 1.136 doanh nghiệp tạm ngưng hoạt động có thời hạn. Doanh nghiệp ngưng hoạt động, phá sản trong quí 1 năm nay, theo báo cáo của UBND TPHCM là do giá nguyên liệu đầu vào sản xuất tăng cao. Doanh nghiệp cũng không vay được ngân hàng, hàng sản xuất ra không bán được do sức mua giảm mạnh.

“Bỏ thì thương, vương thì tội” là tâm trạng chung của doanh nghiệp ở thời điểm này. Hết vốn, lợi nhuận làm ra chỉ đủ trả lãi ngân hàng, có đơn hàng lại không có vốn để thực hiện, thu không đủ bù chi… khiến doanh nghiệp đang trong vòng luẩn quẩn: tiếp tục tồn tại vất vưởng hay chấp nhận phá sản? “Lẽ thường thì “tốt khoe, xấu che”, nên tôi cũng không muốn đối tác biết công ty thua lỗ. Nhưng đến nước này, có muốn cũng không giữ được nữa”, ông P. tâm sự. Những năm trước, thị phần được mở rộng, mải mê kinh doanh, vị giám đốc công ty này chưa bao giờ nghĩ đến từ… “phá sản” hay “ngưng hoạt động”. Vậy mà giờ đây, ngay chi phí thuê luật sư tư vấn phá sản cũng là điều quá sức đối với nhiều doanh nghiệp.

Trước thực tế “tiến thoái lưỡng nan” của nhiều doanh nghiệp, nhiều chuyên gia luật cho rằng, để tạm ngừng hoạt động kinh doanh, doanh nghiệp phải thông báo bằng văn bản cho phòng đăng ký kinh doanh của sở kế hoạch đầu tư nơi doanh nghiệp đã đăng ký kinh doanh và cơ quan thuế ít nhất 15 ngày trước khi tạm ngừng kinh doanh. Trong thời gian tạm dừng hoạt động, doanh nghiệp không phải thực hiện nghĩa vụ thuế. Thời hạn tạm ngừng kinh doanh ghi trong thông báo không được quá một năm. Sau khi hết thời hạn, nếu doanh nghiệp vẫn tiếp tục tạm ngừng kinh doanh thì phải thông báo tiếp cho phòng đăng ký kinh doanh. Tổng thời gian tạm ngừng kinh doanh không được quá hai năm.

Khi tạm ngưng hoạt động, nhiều chuyên gia cho rằng, đối với những ngành sản xuất cần lao động có tay nghề cao, doanh nghiệp nên cố gắng giữ nguồn nhân lực này. Khi cuộc khủng hoảng qua đi, lực lượng lao động với tay nghề cao chính là “bộ khung” để doanh nghiệp tái hoạt động. Doanh nghiệp có thể trả cho người lao động một mức lương đủ sống trong lúc khó khăn, hoặc giới thiệu cho người lao động sang tạm một công ty trong ngành.

Tạm ngưng hoạt động hay phá sản là chuyện “chẳng đặng đừng”, nhưng trở lại câu chuyện của ông P., nhiều chuyên gia cho rằng, doanh nghiệp nên chia sẻ thông tin, không giấu những khó khăn mà công ty đang đối mặt. Công bố thông tin còn giúp doanh nghiệp chia sẻ những khó khăn với công ty khác hoạt động trong cùng ngành nghề. Khi doanh nghiệp nhận được đơn đặt hàng từ các đối tác nước ngoài, nếu không có vốn thực hiện đơn hàng, thay vì im lặng và từ chối, doanh nghiệp có thể thông tin cho doanh nghiệp cùng ngành thông qua hiệp hội để cùng nhau chia sẻ và thực hiện đơn hàng, tìm kiếm lợi nhuận.

Giám đốc một công ty may cho biết, từ đầu năm đến nay, công ty ông đã “chia sẻ” ít nhất 10 đơn hàng từ các nhà nhập khẩu cho các doanh nghiệp trong ngành. “Đó là cách để tồn tại. Nhiều doanh nghiệp lớn ngành may có vốn mạnh, dư năng lực sản xuất. Khi chia sẻ đơn hàng, không những duy trì được công ăn việc làm cho số công nhân của mình mà còn có lợi nhuận từ việc nhận được nguyên phụ liệu trả chậm từ các công ty trong ngành”, vị giám đốc chia sẻ và đúc kết “bí quyết tồn tại thời khủng hoảng là hợp tác toàn diện để cùng chia sẻ giá trị”.

Ngoài ra việc hợp tác và thành thật với đối tác cũng giúp doanh nghiệp nhận được sự cảm thông từ đối tác nhập khẩu thông qua việc ứng tiền trước để thực hiện đơn hàng. Doanh nghiệp được đối tác giới thiệu và cung cấp nguyên phụ liệu giá rẻ hơn thị trường từ nhiều nguồn khác nhau. Ông Phạm Xuân Hồng, Tổng giám đốc Công ty May Sài Gòn 3, cũng cho rằng, chia sẻ thông tin và cùng nhau hợp tác, tương trợ lẫn nhau là cách hiệu quả nhất để doanh nghiệp tự cứu mình và vượt qua khủng hoảng.

Các doanh nghiệp nhận được đơn hàng xuất khẩu, nhưng gặp khó khăn về vốn, có thể liên hệ các quỹ hỗ trợ sản xuất kinh doanh để được tư vấn lập kế hoạch sản xuất kinh doanh khả thi cho đơn hàng. Ông Trần Quốc Mạnh, Tổng giám đốc Công ty Sadaco, Phó chủ tịch Hội Mỹ nghệ và Chế biến Gỗ TPHCM (Hawa) dẫn chứng, hiện nhiều doanh nghiệp vẫn không biết đến Quỹ bảo lãnh tín dụng của TPHCM, vốn là “cầu nối” giữa doanh nghiệp và các tổ chức tín dụng nhằm giúp các doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn để duy trì và phát triển hoạt động sản xuất kinh doanh; cung cấp dịch vụ và tư vấn nâng cao năng lực quản lý hoạt động doanh nghiệp. “Doanh nghiệp nên mạnh dạn và chủ động trình bày khó khăn với các quỹ này để tìm lối ra”, ông Mạnh nói.

Đã có những tín hiệu khả quan của thị trường như lãi suất huy động và lãi suất cho vay đang giảm; các bộ ngành chức năng cũng đang tìm giải pháp để “cứu” doanh nghiệp. Theo ông Mạnh, về phía chính quyền, cụ thể là UBND các tỉnh, thành phố cần sớm phân loại doanh nghiệp theo thực trạng hoạt động, từ xin phá sản, giải thể đến tạm ngưng hoạt động. “Thông qua việc phân loại các doanh nghiệp, các sở ban ngành sẽ đưa ra những giải pháp hỗ trợ phù hợp cho doanh nghiệp”, ông Mạnh nói. Ví dụ, với nhóm doanh nghiệp xin phá sản, sở lao động-thương binh và xã hội sẽ có những giải pháp giúp doanh nghiệp sắp xếp lại lực lượng lao động, hoặc cơ quan thuế sẽ giúp rà soát những khoản thuế không phải nộp… “Chúng ta không nên hô hào hỗ trợ chung chung nữa”, vị phó chủ tịch Hawa, kiến nghị